کاوش موضوع متاستاز
صفحه اصلی
متاستاز
متاستاز (به انگلیسی: Metastasis) یا دگرنشینی یا فراگُستری انتشار یک عامل بیماریزا از یک محل اولیه یا آغازین به یک محل دیگر یا ثانویه در بدن میزبان است. این اصطلاح معمولاً برای اشاره به متاستاز توسط تومور سرطانی استفاده میشود. متاستاز بهطور کلی از تهاجم سرطان، که گسترش مستقیم و نفوذ سلولهای سرطانی به بافتهای مجاور است، متمایز است.
سرطان پس از تغییر ژنتیکی سلولها برای تکثیر سریع و نامحدود ایجاد میشود. این تکثیر کنترلنشده توسط میتوز یک تومور هتروژنیک اولیه تولید میکند. سلولهایی که تومور را تشکیل میدهند در نهایت دچار متاپلازی میشوند و به دنبال آن دیسپلازی و سپس آناپلازی رخ میدهد که منجر به شکلگیری یک فنوتیپ بدخیم میشود. این بدخیمی امکان تهاجم به گردش خون و به دنبال آن حمله به محل دوم برای سرطانزایی را فراهم میکند.
برخی از سلولهای سرطانی معروف به سلولهای تومور در گردش، توانایی نفوذ به دیوارههای لنفاوی یا رگهای خونی را پیدا میکنند و پس از آن میتوانند از طریق جریان خون به سایر نقاط و بافتهای بدن گردش کنند. این فرایند (به ترتیب) به عنوان گسترش لنفاوی یا هماتوژن شناخته میشود. پس از اینکه سلولهای تومور در محل دیگری جاگزینی کردند، دوباره به رگ یا دیوارهها نفوذ میکنند و به تکثیر ادامه میدهند و در نهایت تومور قابل تشخیص بالینی دیگری را تشکیل میدهند. این تومور جدید به عنوان یک تومور متاستاتیک (یا ثانویه) شناخته میشود. متاستاز یکی از نشانههای سرطان است که آن را از تومورهای خوشخیم متمایز میکند. اکثر سرطانها میتوانند متاستاز بدهند، هرچند در درجات مختلف. به عنوان مثال، کارسینوم سلول پایهای به ندرت متاستاز میدهد.
هنگامی که سلولهای تومور متاستاز میکنند، تومور جدید تومور ثانویه یا متاستاتیک نامیده میشود و سلولهای آن مشابه سلولهای تومور اصلی یا اولیه است. این بدان معناست که اگر سرطان سینه به ریهها متاستاز دهد، تومور ثانویه از سلولهای غیرطبیعی سینه تشکیل شدهاست، نه از سلولهای غیرطبیعی ریه. تومور موجود در ریه را سرطان سینه متاستاتیک مینامند نه سرطان ریه. متاستاز یک عنصر کلیدی در سیستمهای درجهبندی سرطان مانند سیستم مرحله بندی TNM است که نشاندهنده "M" است. در گروهبندی کلی مرحله، متاستاز سرطان را در مرحله چهارم قرار میدهد. زمانی که سرطان متاستاز دادهاست، امکانات درمان درمانی بسیار کاهش مییابد، یا اغلب بهطور کامل حذف میشود.... بیشتر در ویکی پدیا